Μια γυναίκα στην αντίσταση για μια ζωή, μια γυναίκα με προσωπικότητα και ερωτισμό ήταν η Διδώ Σωτηρίου. Τα κοσμητικά επίθετα θα μπορούσαν να είναι αμέτρητα και πάλι λίγα θα ήταν για να περιγράψουν αυτή την τόσο σπουδαία λογοτέχνη και γυναίκα που δεν δίστασε ποτέ να υψώσει την φωνή της και πάντα υπήρξε στην πρωτοπορία της ζωής. Πρόσφυγας από τη Μικρά Ασία μαζί με την οικογένειά της, η Διδώ Σωτηρίου με τα πολύ σημαντικά της μυθιστορήματα όπως τα Ματωμένα χώματα, την Εντολή, Οι νεκροί περιμένουν και τόσα άλλα, σημάδεψε την ελληνική λογοτεχνία, ιστορία και διανόηση γιατί μίλησε στη γλώσσα των απλών ανθρώπων και θύμισε τον πόνο των ανθρώπων που έφυγαν κακήν κακώς. Μεγάλωσαν γενιές και γενιές με τα βιβλία της κυρίας με τον μπερέ και το χαρακτηριστικό άσπρο μαλλί και η ίδια είπε πολλές αλήθειες που ίσως να μην είχαν ειπωθεί ποτέ.Περισσότερα
Φιοντόρ Ντοστογιέβσκη, Ο Κροκόδειλος, Εκδόσεις Γκοβόστη
Ο Κροκόδειλος γραμμένος το 1865 είναι ένα πολύ αντιπροσωπευτικό δείγμα ενός καυστικού χρονογράφου Ντοστογιέφσκι μέσα από το οποίο ξεπηδάνε παραπομπές και συνδετικοί κρίκοι με τα μεγάλα του μυθιστορήματα που τον εδραίωσαν ως τον αφηγητή της ανθρώπινης ψυχής. Από τους πιο πολυδιαβασμένους αλλά παράλληλα και από τους πιο αμφιλεγόμενους ακόμα και σήμερα, σε αυτό το διήγημα προκαλεί τους σύγχρονούς του να αναλογισθούν τα σφάλματά τους, να συλλογισθούν τον ρόλο τους στην κοινωνία, να αποδράσουν από το ψέμα που κρύβεται μέσα τους και να δουν την διάφανη αλήθεια. Ιστορίες όπως αυτή είναι διδακτικές για την αλλοφροσύνη των ανθρώπων και την στενότητα του πνεύματός τους αλλά και λάβροι κατά των ανθρώπων που υπονόμευσαν τον ίδιο σε μία περίοδο πλούσιας παραγωγικής σκέψης από μέρους του.Περισσότερα
Ρομαντικός γητευτής της μουσικής έζησε μια ζωή χαμένος στις νότες στις οποίες και βρήκε καταφύγιο από την ερωτική απογοήτευση (Γράμμα στον Φρεντερίκ Σοπέν)
Η κλίση σου στη μουσική ήταν εκεί να σε περιμένει ήδη από πολύ μικρή ηλικία αφού ο πατέρας σου έπαιζε βιολί και σε μύησε σε αυτόν τον υπέροχο κόσμο ήδη από πολύ νωρίς, ήσουν ένα παιδί θαύμα. Χάιδευες τα πλήκτρα με τα υπέροχα δάχτυλά σου Φρέντι και αυτά ανταποκρίνονταν στον παλμό που έδινες με τόση χάρη, απογείωνες τις νύχτες στα σπίτια όπου σε καλούσαν. Η μουσική ήταν το απόλυτο καταφύγιό σου στις δύσκολες μέρες και νύχτες, οι σονάτες σου και τα κοντσέρτα σου ήταν χαρακτηριστικά τρυφερά σαν ένα παιδί που αφηγείται με νότες ένα παραμύθι και εμείς το ακούμε να μας παίζει. Γιατί ένα παιδί της μουσικής ήσουν, ένας μικρός ερωτιδεύς. Υπήρξες ένας ρομαντικός της ζωής αν και η ζωή σου δεν ήταν και τόσο ρομαντική και στοργική μαζί σου. Περισσότερα
Joseph Roth, Ο τυφλός καθρέφτης, Εκδόσεις Κριτική
Πιστός στην ανάδειξη των αδυναμιών των ανθρώπινων σχέσεων καθώς και των συναισθημάτων που εκπορεύονται από αυτές, ο Γιόζεφ Ροτ σε όλα του τα μυθιστορήματα, τα διηγήματα καθώς και τις νουβέλες του, μας παρουσιάζει έναν ανθρώπινο χάρτη μέσα στον οποίο ενυπάρχουν έρωτας, πάθη, τρωτά σημεία και μάλιστα σε ένα περιβάλλον άστατο. Όπως και ο επιστήθιος φίλος του, ο Στέφαν Τσβάιχ, έτσι και εκείνος, στα καφέ που συχνάζουν και στους περιπάτους τους αφουγκράζονται τον παλμό της κοινωνίας και μας χαρίζουν μέσα από το λογοτεχνικό τους έργο πρόσωπα και εικόνες που έχουν ομοιότητες πολλές με εμάς, σχεδόν εκατό χρόνια αργότερα. Αυτό συμβαίνει διότι ο κόσμος και οι άνθρωποι δεν αλλάζουν, ακόμα και αν οι εποχές αλλάζουν με ραγδαίο ρυθμό.Περισσότερα
Βασιλική Ρούσκα, Ο διάλογος του ιερού και της τέχνης στην ποιητική του Van Gogh, Εκδόσεις Αρμός
“Για να ζωγραφίσεις τη ζωή, πρέπει να καταλαβαίνεις όχι μόνο την ανατομία, αλλά και το πως νιώθουν και τι σκέφτονται οι άνθρωποι για τον κόσμο όπου ζουν. Ο ζωγράφος που κατέχει μόνο την τεχνική του και τίποτε άλλο, θα καταλήξει ένας πολύ επιφανειακός ζωγράφος” είχε πει κάποτε ένας μελετητής του Βαν Γκογκ. Φιλόσοφος της ζωής αλλά χτυπημένος από την τραγική του μοίρα, ο Ιπτάμενος Ολλανδός για να θυμηθούμε τον Βάγκνερ, κατάφερε στα λίγα χρόνια που έζησε να δημιουργήσει έναν μύθο αξεπέραστο γύρω από το όνομά του. Εν ζωή δεν επιβραβεύτηκε, δεν επιδοκιμάστηκε το έργο του, έφυγε με την πικρία της μη αναγνώρισης, έσβησε όμως με την πεποίθηση πως υπηρέτησε το πάθος του τόσο για τον άνθρωπο όσο και για την ζωγραφική.Περισσότερα
Richard Seaford, Διόνυσος, Εκδόσεις Καλέντη
Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν πολλούς λόγους να ανατρέξουν στην άνωθεν εξήγηση των όσων τους συνέβαιναν και έτσι έπλασαν τους θεούς, τους ημίθεους και όλες τις ιστορίες των μύθων, ιστοριών δηλαδή που οι άνθρωποι έχουν ανάγκη να αφηγούνται για να εξηγούν τα πολλές φορές ανεξήγητα και δυσερμήνευτα. Η ελληνική μυθολογία είναι “προϊόν” δύο βασικών λόγων που αξίζει να αναφερθούν. Ο πρώτος λόγος είναι πως οι αρχαίοι Έλληνες, όντας ένας λαός με πληθώρα εμπορικών συναλλαγών στην ευρύτερη περιοχή και πάντα ανοιχτοί και φιλικοί σε φροντίδα των ξένων επισκεπτών που έρχονταν σε διάφορες ελληνικές πόλεις ήρθαν σε επαφή με πολλούς λαούς κυρίως στην Μεσόγειο, την θάλασσα μας όπως συνηθίζει να λέγεται. Αφενός λοιπόν επηρεασμένοι από τα ταξίδια τους ίσως να γνώρισαν την πανίσχυρη μυθολογία των αρχαίων Αιγυπτίων και να άντλησαν από εκεί στοιχεία για το “χτίσιμο” ενός δικού τους μυθικού κόσμου όπως εμείς τον γνωρίζουμε σήμερα μέσα από τα βιβλία και θαμπωνόμαστε από την ομορφιά του.Περισσότερα
Ζάουμε Καμπρέ, Μας καταβροχθίζει η φωτιά, Εκδόσεις Πόλις
Ο συγγραφέας του Confiteor, το οποίο και αποτελεί το βιβλίο μέσω του οποίου τον γνωρίσαμε χάρη και πάλι στις εκδόσεις Πόλις, επανέρχεται ενώπιόν μας με ένα εκκεντρικό και ιδιαίτερο μυθιστόρημα, ένα μυθιστόρημα σχεδόν παραμυθένιο που όμως χαρακτηρίζεται και από ένα έντονο στοιχείο που αγγίζει το μεταφυσικό. Η αγάπη του Καμπρέ για το βιβλίο και τη λογοτεχνία εν γένει αποκαλύπτεται εδώ σε όλο της το φάσμα, σε όλο της το μεγαλείο καθώς αυτό που πετυχαίνει μέσω του βιβλίου είναι να εντάξει τον αναγνώστη στο δικό του πλέγμα ενδιαφερόντων και να τον κάνει κοινωνό μέσα από τις αναφορές του σε σημαντικά βιβλία, σε βιβλία αναφοράς που άφησαν ανεξίτηλα το στίγμα τους στην παγκόσμια λογοτεχνία. Χωράνε εδώ τόσο ο Τόμας Μαν, ο Γκυστάβ Φλωμπέρ, ο Μπόρις Πάστερνακ και αυτό γιατί ο πρωταγωνιστής του, ως καθηγητής λογοτεχνίας που είναι, διαβάζει ακατάπαυστα και με ζήλο, αυτό είναι το ασίγαστο πάθος του.Περισσότερα
Elizabeth Von Arnim, Μαγεμένος Απρίλης, Εκδόσεις Ποταμός
Το εξώφυλλο αυτού του τόσο ιμπρεσιονιστικού ως προς το περιεχόμενο βιβλίου δεν είναι άλλο από τον πίνακα του Edouard Vuillard, ενός ύστερου μετεμπρεσιονιστή που συνέχισε την παράδοση των Μονέ, Μανέ, Κορό, Βαν Γκογκ και χάρισε στην τέχνη υπέροχα τοπία σαν και αυτό. Δεν θα μπορούσε να βρεθεί ιδανικότερος πίνακας για να περιγράψει το υπέροχο κείμενο της σπουδαίας συγγραφέως Φον Άρνιμ, ένα κείμενο που παρουσιάζει τη ζωή στην ιταλική ύπαιθρο όπου οι κ. Γουίλκινς, Φίσερ απολαμβάνουν έναν άλλο Απρίλη, μαγεμένο και ονειρεμένο μακριά από το πολύβουο, ομιχλώδες και καταθλιπτικό Λονδίνο. Η ιστορία εκτυλίσσεται κατά τη διάρκεια του πολύ δύσκολου μεσοπολέμου, τότε που όλα θύμιζαν ειρήνη και γαλήνη και όμως θα ακολουθούσε προς το τέλος της δεκαετίας μια τραγική στροφή προς το τέλος της ευδαιμονίας και την αρχή ενός παρατεταμένου εφιάλτη.Περισσότερα
Στο άρμα της γραφής του και περπατώντας τις κρύες νύχτες στο Λονδίνο δημιούργησε χαρακτήρες και πρόσωπα που πάντα θα αντέχουν στον χρόνο (Γράμμα στον Κάρολο Ντίκενς)
Μεγάλες προσδοκίες, Ντέιβιντ Κόπερφιλντ, Δύσκολοι καιροί, είναι μόνο μερικά από τα κορυφαία σου μυθιστορήματα, εσένα που λόγω της αϋπνίας σου περπατούσες έξω στο Λονδίνο και αφουγκραζόσουν την ησυχία της πόλης. Έγραφες ο ίδιος πως έχοντας ως πρωταρχικό μου σκοπό να βγάλω τη νύχτα και επιδιώκοντας να τον επιτύχω, ανέπτυξα σχέσεις συμπάθειας με ανθρώπους που κάθε νύχτα, όλο τον χρόνο, είχαν μονάχα αυτό τον σκοπό, και κανέναν άλλο. Βάζεις λοιπόν τον μανδύα του επιθεωρητή και του δημοσιογράφου, του παρατηρητή και του περιπλανητή και περιδιαβαίνεις τους δρόμους και τις περιοχές του Λονδίνου, τις πιο μύχιες και ανεξερεύνητες, για να καταγράψεις σε αυτούς τους περιπάτους σου την κρυφή ζωή ενός άγνωστου Λονδίνου. Εκεί δηλαδή που μικρά παιδιά βιώνουν δύσκολες συνθήκες και παλεύουν για ένα κομμάτι ψωμί, εκεί που διάφορα αποβράσματα της νυχτερινής ζωής αναμετρώνται σε “μάχες” επιβίωσης υπό το πρίσμα σκοτεινών δράσεων και μιας αστυνομίας που άλλοτε βλέπει και άλλοτε παραβλέπει, εκεί που τα στοιχήματα και ο παράνομος τζόγος δίνουν και παίρνουν υπό τα βλέμματα αδίστακτων περαστικών, έτοιμων για όλα. Περισσότερα
Αντόν Τσέχωφ, Ο θάλαμος νούμερο 6, Εκδόσεις Ερατώ
“Αν ένα βιβλίο δεν μας συγκλονίζει όπως ένα χτύπημα στο κρανίο, για ποιον λόγο να το διαβάσουμε;” είχε δηλώσει πολύ εύστοχα ο Κάφκα. Ο εμβληματικός Τσέχωφ, που με τα γραπτά του, τα λογοτεχνικά καθώς και τα θεατρικά, σημάδεψε την λογοτεχνική ιστορία σε παγκόσμιο επίπεδο, για μια ακόμα φορά μας συγκλονίζει συθέμελα και μας συγκινεί από την κορφή ως τα νύχια. Ανήκει σε εκείνους που έχουν το μοναδικό τρόπο να μας ταρακουνάει με τα κοινωνικά του μηνύματα, τα οποία μας διαπερνάνε σαν ηλεκτρικό ρεύμα. Ο Κάφκα μάλλον σε τέτοιους συγγραφείς αναφερόταν με τα περίφημα ρητά του, σε συγγραφείς όπως ο Τσέχωφ, ο Τολστόι, ο Ντοστογιέφσκι, ο Γκόγκολ και σε άλλους που με την γραφή τους έσπαγαν το παγόβουνο της μετριότητας.Περισσότερα
John Merriman, Ιστορία της Νεότερης Ευρώπης από την Αναγέννηση μέχρι σήμερα, Εκδόσεις Πεδίο
Η Ευρώπη διαφέρει από τις άλλες ηπείρους γιατί περικλείει τόσους και τόσους αιώνες ιστορίας και επιτευγμάτων, φιλοσόφων, πολιτικών, διανοούμενων που μέσα στους αιώνες άλλαξαν την ιστορία της και την κατέστησαν πρωταγωνίστρια και παράδειγμα προς μίμηση. Έχει μείνει εξάλλου ο όρος ‘δυτικός κόσμος’ που περιλαμβάνει κατά κύριο λόγο την Ευρώπη, αυτήν που όπου και αν την περπατήσεις από Βορρά προς Νότο και από Ανατολή προς Δύση έχει άρωμα ιστορίας που διαρκώς αναδύεται. Η Ευρώπη είναι οι δρόμοι της, τα σοκάκια των πόλεών της, τα σεβαστά μνημεία της που έχουν την σφραγίδα του χρόνου και είναι συνυφασμένα με το βιογραφικό των ανθρώπων.Περισσότερα
Hannah Kent, Λατρεία, Εκδόσεις Ίκαρος
Η μηχανή του χρόνου της Χάνα Κεντ, αυτή η σπουδαία μηχανή που μας έχει χαρίσει μέσω των εκδόσεων Ίκαρος τόσα σπουδαία μυθιστορήματα, μας πηγαίνει για μια ακόμα φορά πίσω στο παρελθόν για να μας αφηγηθεί τα όσα συμβαίνουν σε μια περίοδο ιδιαίτερα ευμετάβλητη. Παρακολουθούμε την παράλληλη πορεία της Χάνε και της Τέα, οι οποίες θα σμίξουν υπό ιδιαίτερες συνθήκες και εκεί είναι που γεννιέται μια σχέση αίματος, μια σχέση που παραπέμπει και σε μυθικά πρότυπα του παρελθόντος. Η Κεντ έχει αυτό το χάρισμα να αφηγείται πρόσωπα και ιστορίες ανθρώπων σαν να τις έχει ζήσει, σαν αυτά τα πρόσωπα να ήταν συγγενείς της ή πρόγονοί της. Η μαγεία της γραφής λοιπόν μας παρασέρνει και πάλι να βυθιστούμε με ευχάριστο τρόπο στο υποβρύχιο μιας σχεδόν κινηματογραφικής παραγωγής.Περισσότερα