John Dos Passos: Υπαρκτός μύθος μιας «χαμένης γενιάς»

Ντος Πάσσος

Ο Ζαν Πωλ Σαρτρ είχε αναφέρει ως προς το πρόσωπο του Τζον Ντος Πάσσος πως είναι αδιαμφισβήτητα ο καλύτερος συγγραφέας της εποχής μας. Όχι άδικα. Άνθρωπος με πολλαπλές δημιουργικές χάρες, έζησε από κοντά την παρισινή καλλιτεχνική αύρα των αρχών του 20ου αιώνα μέσα σε μια πραγματική πανδαισία εικαστικής δράσης και γνωρίστηκε με προσωπικότητες όπως ο Fernand Léger, ο Ernest Hemingway και ο Blaise Cendrars. Περισσότερα

Τόμας Χάρντυ, Το ημερολόγιο της Αλίσια, Εκδόσεις Ερατώ

hardy

Ο Τόμας Χάρντυ παίζει σε αυτό το διήγημα, που έχει τη μορφή ημερολογίου, με τις ευαίσθητες χορδές της ανθρώπινης φύσης. Ο Χάρντυ, στα περισσότερα μυθιστορήματα του, τα οποία ονομάζει ο ίδιος “μυθιστορήματα χαρακτήρα και περιβάλλοντος” πραγματεύεται με σκληρότητα, τιμιότητα και ειρωνεία τις ανθρώπινες ερωτικές εξάρσεις, τα παιχνίδια της μοίρας που επηρεάζουν τον σύγχρονο άνθρωπο πριν έρθει η βιομηχανική επανάσταση και αρχίζει να διαφθείρει όλο και περισσότερο τον ευάλωτο σε πάθη άνθρωπο.Περισσότερα

Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ: Ένας γοητευτικός άνδρας, ένας χαρισματικός συγγραφέας

F.S.Fitzgerald

Μου αρέσουν οι άνθρωποι και μου αρέσει να τους αρέσω, αλλά κρατάω την καρδιά μου εκεί που την έβαλε ο Θεός: μέσα μου».
-Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ

Και πράγματι αυτή του η φράση πιστοποιεί την ιδιαίτερη αλλά και εύθραυστη φύση του καταραμένου λογοτέχνη. Ευλογημένα καταραμένος, αφού κατόρθωσε στη σύντομη σχετικά ζωή του να καταθέσει με επώδυνη άνεση – μια και δεν αντιμετώπιζε οικονομικά προβλήματα – όλα εκείνα που κλόνιζαν την ψυχή και την καρδιά του. Πιό άνθρωπος από τον ίδιο τον άνθρωπο, ο Φιτζέραλντ αγάπησε σφόδρα τη ζωή και τη γεύτηκε μέχρι την τελευταία της σταγόνα, μη αποδεχόμενος όρια και φραγμούς, θεωρώντας μέσα του πως η ζωή του θα ήταν για πάντα μια γιορτή, ένα παραμύθι δίχως τέλος.Περισσότερα

Στέφαν Τσβάιχ & Γιόζεφ Ροτ: Λογοτεχνική συμπόρευση δύο επιστήθιων φίλων και ειρηνιστών

Zweig και Roth

Είναι λίγο πολύ γνωστή η ιστορία των δύο φίλων, του Δάμωνα και του Φιντία, με την οποία θα ήθελα να ξεκινήσω αυτό το άρθρο-αφιέρωμα σε δύο λογοτεχνικές φυσιογνωμίες του 20ου αιώνα, τον Στέφαν Τσβάιχ (Stefan Zweig) και τον Γιόζεφ Ροτ (Josef Roth). Δύο μορφές που άφησαν ανεξίτηλα το σημάδι τους και το αποτύπωμά τους σε αυτό που ονομάζουμε λογοτεχνία και διανόηση. Περισσότερα

Νίκος Καχτίτσης: Μαχόμενος τη μοναχικότητα με όπλο τη λογοτεχνία

Ο Νίκος Καχτίτσης ανήκει σε εκείνη την κατηγορία λογοτεχνών που δεν ορίζονται ως λογοτέχνες κατ’ επάγγελμα, αλλά κατ’ ανάγκη, ανάγκη γιατί η ζωή του δεν του εξασφάλισε ήρεμα λιμάνια και έτσι κατέφυγε στο γράψιμο για να ανακουφίσει την ψυχή του μακριά από ανέμους. Και αυτή η ανάγκη έκφρασής του σε όλη την διάρκεια της ζωής του δε θα πάψει να είναι ο κύριος μοχλός και η κινητήριος δύναμη της ύπαρξής του. Περισσότερα

Ίβο Άντριτς, Ένας Προφητικός Αφηγητής της Ιστορίας

Η ιστορία του Ίβο Άντριτς είναι από αυτές που η λογοτεχνική -και όχι μόνο- ιστορία μπορεί και θυμάται, γιατί λησμονώντας την θα ήταν πολύ πιο φτωχή. Ο Άντριτς υπήρξε μυθιστοριογράφος, ποιητής και συγγραφέας σύντομων ιστοριών και κατάφερε με τη γραφή του να καταγράψει την πολυτάραχη ιστορία της ενωμένης Γιουγκοσλαβίας, έτσι όπως ο ίδιος την έζησε καθ’ όλη την διάρκεια της ζωής του, υπηρετώντας ως διπλωμάτης σε διάφορες θέσεις και μέρη της Ευρώπης και δυστυχώς να προβλέψει τα οδυνηρά γεγονότα που διαδραματίστηκαν με τη διάλυση της άλλοτε κραταιάς και περήφανης χώρας. Περισσότερα

Thomas Mann, Αυτός ο Πόλεμος

Σε καιρούς χαλεπούς και κρίσιμους όπως οι σημερινοί, κείμενα όπως αυτό που παρουσιάζεται εδώ, έρχονται να θυμίσουν πόσο η ιστορία μπορεί να ξαναγραφτεί με δραματικούς όρους -άρα χρειάζεται προσοχή- και πόσο επίκαιρος είναι ο λόγος στρατευμένων λογοτεχνών όπως ο Thomas Mann. Με προφητική και διεισδυτική ματιά σε πρόσωπα και πράγματα, ο κορυφαίος Γερμανός συγγραφέας κρούει τον κώδωνα του κινδύνου σε όλους, συμπατριώτες του και μη, για την επερχόμενη καταστροφή, μια καταστροφή ολοκληρωτική που κόστισε τόσες ζωές και διαμέλισε την Ευρώπη σε χίλια κομμάτια. Βασικά, αναφέρεται σε έναν πόλεμο αχρείαστο που σαφώς και θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί αν δεν είχαν επικρατήσει εθνικοί εγωισμοί και αν είχαν εισακουστεί πιο λογικές φωνές για ειρηνική επίλυση προβλημάτων. Περισσότερα

Βασίλι Γκρόσμαν και Αλεξάντρ Σολζενίτσιν: Δύο λογοτεχνικές μορφές αντίστασης και υπεράσπισης της αλήθειας

Η ιστορία της σύγχρονης Ρωσίας του 20ου αιώνα είναι άμεσα συνυφασμένη με την ιστορία της Ευρώπης, δεν είναι άλλωστε τυχαία η ανάμειξη της Ρωσίας σε διάφορα ευρωπαϊκά θέματα και βέβαια στους ευρωπαϊκούς πολέμους, τόσο του 19ου όσο και του 20ου αιώνα. Θα αναφερθώ σε δύο μορφές της ρωσικής λογοτεχνίας που με τη γραφή τους, τη σκέψη τους και την πολυτάραχη ζωή τους σημάδεψαν, όχι μόνο τη λογοτεχνία, αλλά και την ιστορία της χώρας και κατ’ επέκταση όλου του κόσμου και της αντίληψης για αυτόν. Διήγαν παράλληλους βίους, τα βιβλία τους λογοκρίθηκαν και απαγορεύτηκαν, γεύτηκαν τη βαρβαρότητα και την αδικία του ολοκληρωτικού και απολυταρχικού σταλινικού και εν μέρει του μετασταλινικού καθεστώτος και κατάφεραν να αποκατασταθούν ηθικά στο εξωτερικό όπου και αναγνωρίστηκαν. Περισσότερα

Τι μπορεί να κάνει η ιστορία: Κριτική βιβλίου του Patrick Boucheron

Ο Γιάννης Αντωνιάδης γράφει κριτική για το βιβλίο «Τι μπορεί να κάνει η ιστορία», του Patrick Boucheron, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις.Περισσότερα

«Από τον Kant στους επιγόνους του»: Κριτική για το βιβλίο του Victor Delbos

Ο Γιάννης Αντωνιάδης παρουσιάζει κριτική για το βιβλίο «Από τον Kant στους επιγόνους του», του Victor Delbos, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αμολγός.Περισσότερα

Η φιλοσοφική λίθος και άλλες ιστορίες: Κριτική βιβλίου του Hans Christian Andersen

Ο Γιάννης Αντωνιάδης παρουσιάζει κριτική για το βιβλίο του Hans Christian Andersen, «Η φιλοσοφική λίθος και άλλες ιστορίες».Περισσότερα

Στο Σπίτι των Αναγνωστικών Ερώτων

Έχω την ανάγκη να μοιραστώ άστατες δικές μου σκέψεις. «Διαβάζουμε για να ζούμε» έγραψε ο Φλωμπέρ. Είναι η ανάγνωση ένας τρόπος να ξεφεύγει κανείς από την ματαιότητα θαρρώ και να κατορθώνει να ζει ολόκληρες εποχές μέσα από ένα διαχρονικό μυθιστόρημα. Πόσοι Φλωμπέρ, Χάρντυ ή Τσβάιχ μπορούν να ξαναγεννηθούν, πόσο οι εποχές μπορούν να επαναληφθούν και να γεννήσουν βιβλία που θα κλονίζουν την σκέψη μας και θα συγκλονίζουν συθέμελα τη ζωή μας. Δεν χάνω την πίστη μου γιατί ακόμα και σήμερα πιστεύω πραγματικά πως υπάρχουν και μπορούν. Κάτι τέτοιες σκέψεις πλημμυρίζουν το μυαλό μου ενώ έχω βυθιστεί από την κορφή ως τα νύχια σε λογοτεχνικούς παραδείσους παλιούς και νέους, ενώ έχω όμορφα διαμελιστεί σε συλλογισμούς που οι πατούσες των ποδιών μου ζαρώνουν από την γοητευτική εκείνη ικανοποίηση. Πώς να το εξηγήσω και πώς να το περιγράψω, πώς να καταγράψω αμέτρητες σιωπές ηδονής που προκύπτουν από τον λογοτεχνικό πυρετό μιας ανάγνωσης που αρχή έχει και τελειωμό δεν θέλω να έχει.Περισσότερα