Thomas Cantaloube, Φούγκα για ένα προτεκτοράτο, Εκδόσεις Πόλις

Χρειάζεται δεξιοτεχνία και γνώση της ιστορίας καθώς και της αστυνομικής πλοκής αλλά και του πώς να παντρεύεις τόσο αρμονικά τα δύο στοιχεία αυτά ώστε να μπορείς να γράψεις ένα ακόμα πιο συναρπαστικό μυθιστόρημα από το προηγούμενο, εννοώ το Ρέκβιεμ για μια Δημοκρατία, πάλι από τις εκδόσεις Πόλις. Ο Τομά Κανταλούμπ είναι ένας αριστοτέχνης του λόγου και της αφήγησης και αγγίζει τον αναγνώστη από την πρώτη έως την τελευταία σελίδα σε ένα μείγμα αγωνίας και ιστορίας/πολιτικής, ένα είδος μείγματος στο οποίο οι Γάλλοι συγγραφείς έχουν χτίσει τη δική τους σχολή χρόνια τώρα. Αυτό βέβαια που είναι η βάση ώστε να προκύψει ένα τόσο εξαιρετικό μυθιστόρημα είναι ένα κομμάτι έρευνας από τη μεριά του συγγραφέα καθώς από τις σημειώσεις του βιβλίου ο αναγνώστης μπορεί να καταλάβει πόσο έχει εντρυφήσει ο Κανταλούμπ σε αυτό που ονομάζουμε πολιτικό νουάρ. Η μετάφραση του Δημήτρη Δημακόπουλου είναι το κερασάκι στην τούρτα μιας εξαιρετικής εκδοτικής συνταγής για μια ακόμα φορά από τις εκδόσεις Πόλις.Περισσότερα

Η εφεύρεση ενός αινιγματικού και μοναχικού ανθρώπου (Λουίτζι Πιραντέλο, Ο μακαρίτης Ματία Πασκάλ, Εκδόσεις Μεταίχμιο)

Ο Λουίτζι Πιραντέλο μιλάει δια στόματος Ματία Πασκάλ για έναν άνθρωπο που είναι όμηρος ενός διττού εαυτού, μιας δραματικής συγκυρίας που τον βρίσκει αιχμάλωτο της ίδιας του της ύπαρξης ή της ανυπαρξίας. Ως Ματία Πασκάλ θα βιώσει την απαξίωση από την ίδια του τη γυναίκα και πεθερά μετά τον αιφνίδιο θάνατο του πατέρα του. Θα προσπαθήσει να ορθοποδήσει μέσα σε ένα περιβάλλον εχθρικό όπου όλοι τον έχουν ξεγραμμένο, δεδομένο και παραμελημένο. Είναι σκιά του εαυτού του, αγωνίζεται να εκπροσωπήσει το είναι του και να δηλώσει την παρουσία του αλλά στην πραγματικότητα καθίσταται υποχείριο τόσο του πονηρού Μαλάνια που διαχειρίζεται τη μεγάλη περιουσία του πατέρα του όσο και της πεθεράς του με την οποία η σχέση είναι συνεχώς συγκρουσιακή. Περισσότερα

Karl Alfred Loeser, Ρέκβιεμ, Εκδόσεις Κλειδάριθμος

Όπως στην περίπτωση του Μοράβια όπου ένα του βιβλίο ανακαλύφθηκε τυχαία σε μια βαλίτσα, το ίδιο συνέβη και εδώ αλλά με εντελώς διαφορετικό τρόπο. Το κοινό είναι πως έχουμε ως αναγνώστες, όπως και στην περίπτωση του Μοράβια, ένα βιβλίο το οποίο ήταν κρυμμένο για πάνω από πέντε δεκαετίες. Τώρα το έχουμε στα χέρια μας χάρη στις εκδόσεις Κλειδάριθμος που το μετέφρασαν στα ελληνικά, όπως συνέβη και με τα βιβλία του Μπόσβιτς, δείγματα όλα μιας λογοτεχνίας του μεσοπολέμου που δεν μπορεί να αφήσει κανέναν και καμία ασυγκίνητο. Το μυθιστόρημα αυτό αποτυπώνει έκδηλα και με γλαφυρό τρόπο όλη αυτή την ατμόσφαιρα του αντισημιτισμού – Εβραίος ήταν ο ίδιος ο συγγραφέας καθώς και ο αδερφός του – όλο αυτό το πολεμικό πλαίσιο στην γερμανική κοινωνία που φλεγόταν από ρατσισμό έχοντας προηγουμένως φορτώσει στους Εβραίους την οδυνηρή ήττα της χώρας στον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο. Είναι ένα μυθιστόρημα πολυεπίπεδο και με ισχυρούς συμβολισμούς, είναι ένα μυθιστόρημα που ενέχει και πολλά στοιχεία αυτοβιογραφικά και αυτό το εξηγεί εξαιρετικά στο επίμετρο του βιβλίου ο εκδότης Πέτερ Γκράαφ. Περισσότερα

Μιλώντας για τις δοκιμασίες του ανθρώπου και την έννοια του ασυνείδητου (John Steinbeck, Το μαργαριτάρι, Εκδόσεις Παπαδόπουλος)

Πρόκειται για μια ιστορία που εμπεριέχει τον αριθμό δύο, αναφέρεται δηλαδή σε ένα δίδυμο που θα μπορούσε να μας θυμίζει την ιστορία του Αδάμ και της Εύας. Αποτελεί ένα δίδυμο σαφέστατα αρχετυπικό που οδηγεί σε πολλά συμπεράσματα για την ιστορία των πρωτόπλαστων και πόσο οι δύο πάλεψαν με το δικό τους ασυνείδητο, τις σκέψεις τους, τις μεταξύ τους αντιδικίες, την αγάπη τους και τον διωγμό τους. Αυτό το μαργαριτάρι που μνημονεύει ο συγγραφέας θα μπορούσε στα μάτια ενός απλού ανθρώπου να είναι το μήλο που αποτέλεσε την αφορμή για την εκδίωξη των πρωτόπλαστων, δηλαδή ένα αντικείμενο επικίνδυνο που μόνο δεινά φέρνει και σε καμία περίπτωση ευτυχία.Περισσότερα

Λετίσια Κολομπανί, Ο χαρταετός, Εκδόσεις Πατάκη

Η παγκόσμια καταγραφή για την βία κατά των γυναικών αλλά και για τον τρόπο αντιμετώπισής τους στον χώρο εργασίας όσο και για την εκπαίδευσή τους δεν είναι καθόλου ενθαρρυντική – καθόλου τυχαίες οι αποκαλύψεις τον τελευταίο καιρό – και καταδεικνύει πως έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε για την πραγματική ισότητα των φύλων, όχι στα χαρτιά αλλά στην πράξη. Το βιβλίο της Κολομπανί είναι μια γροθιά στο στομάχι για τον σύγχρονο κόσμο και τον τρόπο συμπεριφοράς απέναντι στο “ασθενές φύλο”, κάτι βέβαια που τείνει να γίνει κανονικότητα. Μετά την πλεξούδα που έκανε μεγάλη εντύπωση, η Λετισιά Κολομπανί γράφει ένα ακόμα πιο ισχυρό σε νοήματα βιβλίο θέτοντας πάντα στο επίκεντρο το θέμα γυναίκα και την ανάγκη να χειραφετηθεί, ειδικά σε χώρες όπως η Ινδία όπου η κατάσταση είναι δυστυχώς τραγική. Περισσότερα

Επιβάτης της ίδιας της ζωής ο Ντίκενς αφηγείται βιωματικά (Charles Dickens, Ο σηματωρός, Εκδόσεις Άγρα)

Η ιστορία αυτή και ο μυστηριώδης μίτος της μοιάζει να έχουν σημάδια αυτοβιογραφικά που συνδέουν την ιστορία του σηματωρού με τον προσωπικό φόβο του Ντίκενς για τα τρένα. Έναν φόβο που με έμμεσο τρόπο αφηγείται στον Σηματωρό, καταδεικνύοντας με μέθοδο που θυμίζει ψυχανάλυση πριν αυτή καν εφευρεθεί πόσο μια τραυματική εμπειρία μπορεί να επηρεάσει τόσο το υποσυνείδητό μας όσο και την πνευματική μας κατάσταση. Ο Ντίκενς σε κατάσταση ψυχολογικά κρίσιμη χτίζει μια ιστορία φαντασμάτων στοιχειωμένος ο ίδιος από αυτά που βίωσε όντας ο ίδιος επιβάτης σε ένα από τα τρένα που τον πηγαινο-έφερναν μεταξύ Λονδίνου και Γκαντ’ς Χιλλ και ζώντας από πρώτο χέρι το θλιβερό ατύχημα που κόστισε τη ζωή σε δέκα ανθρώπους. Ο Ντίκενς φαίνεται πως κατέγραψε στον “σκληρό του δίσκο” τα όσα δραματικά και οδυνηρά συνέβησαν σε αυτό το τραγικό συμβάν και είναι ένα γεγονός που εντυπώθηκε τόσο έντονα στη μνήμη που του προκάλεσε προς το τέλος της ζωής του αναταραχή, ανησυχία και πανικό μπροστά στο φόβο μιας επικείμενης επανάληψης.Περισσότερα

Μ. Αγκέεφ, Μια ιστορία με κοκαΐνη, Εκδόσεις Ροές

Είναι ευχής έργον όταν βιβλία κομβικά σαν αυτό βλέπουν ξανά το φως της ανατύπωσης και παρουσιάζονται σχεδόν ως καινούργια διότι κείμενα σαν και αυτό έχουν πολλές ζωές να διανύσουν, ζωές που παίρνουν σάρκα και οστά μέσα από την ανάγνωση και την επαφή με το κοινό. Πρόκειται αδιαμφισβήτητα για ένα αινιγματικό μυθιστόρημα από έναν καθόλα αινιγματικό συγγραφέα, έναν συγγραφέα το ποιόν του οποίου τίθεται εν αμφιβόλω – πολλοί είπαν πως είναι γραμμένο από τον Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ με ψευδώνυμο – καθώς χάνουμε κάπως το νήμα της ζωής του και το τι τον οδήγησε να γράψει ένα βιβλίο σαν και αυτό. Χάρη στις εκδόσεις Ροές που παραμένουν δεκαετίες τώρα πιστές στην ποιοτική και στοχαστική λογοτεχνία, ο Αγκέεφ γράφει ένα μυθιστόρημα που αναδύεται σαν την Αφροδίτη του Μποτιτσέλι από τα έγκατα της ανθρώπινης ψυχής για να μας μιλήσει για αυτήν με κάθε λεπτομέρεια.Περισσότερα

Αναζητώντας τον μίτο της ζωής στην περιπέτεια και τη δράση των ηρώων (Ρόμπερτ Λούις Στήβενσον, Μαρκχάιμ, Εκδόσεις Ερατώ)

“Αν καταδικαστώ για κακές πράξεις υπάρχει ακόμα ανοιχτή μια πόρτα για την ελευθερία – μπορώ να σταματήσω τη δράση. Αν η ζωή μου είναι ένα νοσηρό πράγμα, μπορώ να την θυσιάσω. Αν και βρίσκομαι, όπως αληθινά λέτε, στο χείλος κάθε μικρού πειρασμού, μπορώ ακόμη, με μιαν αποφασιστική κίνηση, να βρεθώ σε μια θέση που να μην με φτάνει με τίποτα. Η αγάπη μου για το καλό είναι καταδικασμένη σε κενότητα ͘ ας είναι, και ας μείνει έτσι!” Ο Στήβενσον τοποθετεί αυτά τα λόγια στο στόμα του πρωταγωνιστή του στο Μάρκχαϊμ, μια ιστορία φόνου που μετατρέπεται από τον πρωταγωνιστή σε μία αυθυποβολή αναστοχασμού και περισυλλογής των όσων διέπραξε. Τόσο αυτή η ιστορία όσο και οι άλλες τρεις καταδεικνύουν την φιλοσοφική διάθεση του συγγραφέα που αναμετριέται ανοιχτά με τον θάνατο.Περισσότερα

Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, Σημειώσεις από το υπόγειο, Εκδόσεις Έρμα

Ο Ντοστογιέφσκι άσκησε μέσα από τα έργα του έντονη κριτική και ψυχογράφησε με γλαφυρό και ωμό τρόπο σκηνές από την καθημερινότητα των Ρώσων, πολλές φορές δεχόμενος τα πυρά των κριτικών. Χωρίς οικονομικά μέσα, με ασταθή οικογενειακή και συζυγική ζωή, με άθλιες συνθήκες ζωής και με τις αρρώστιες να τον ταλαιπωρούν συνεχώς, πάλεψε με την συνείδησή του για να καταφέρει να εξωτερικεύσει τα όσα τον απασχολούσαν. Στο Υπόγειο και στις Σημειώσεις από το υπόγειο απαθανάτισε τον σύγχρονο άνθρωπο που ρέπει μεταξύ λογικής και παραλόγου, μεταξύ ήθους και ανηθικότητας, μεταξύ δύναμης και αδυναμίας. Διαβλέπουμε καθαρά την συναισθηματική φόρτιση, την ψυχανάλυση των χαρακτήρων ανθρώπων που ρέπουν προς την παρανομία και την ανηθικότητα και έναν Ντοστογιέφσκι που μέσα από το κείμενο αυτό εκφράζει την απαραίτητη προσέγγιση στα θεία – ο πατέρας του ήταν κληρικός – ως το μόνο μέσο απελευθέρωσης και απενεχοποίησης της ένοχης ψυχής.Περισσότερα

Ένας ντοστογιεφσκικός ήρωας, ένας απεγνωσμένος αγύρτης της ζωής (Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ, Απόγνωση, Εκδόσεις Πατάκη)

Αυτό που ο αναγνώστης διαπιστώνει είναι ένα πρόσωπο αμφιλεγόμενο και μπλεγμένο στα δίχτυα της πολυσχιδούς προσωπικότητάς του και ψυχοσύνθεσής του. Κατασκευάζει πρόσωπα, αλλάζει πρόσωπα, παγιδεύει τη ζωή των άλλων και μεταλλάσσεται με χίλιους δύο τρόπους για να αυτοεπιβεβαιωθεί, να δώσει πνοή και σάρκα στα αρρωστημένα σχέδιά του και στις αρρωστημένες του σκέψεις. Κερδισμένος από την ανάγκη του να παραπλανήσει και να κοροϊδέψει, ζει στην πραγματικότητα μία ζωή κυνηγημένη και ουσιαστικά χαμένος ζει εις βάρος των άλλων, χρησιμοποιεί τους άλλους και χτίζει τα πιο ακραία όνειρα. Διαμορφώνει εντός του ένα ισχυρό πλέγμα παραισθήσεων και ψευδαισθήσεων και σε αυτές κολυμπάει μόνο και μόνο για να επικυρώσει τη θέση του σε μία κοινωνία που μοιάζει να έχει απολέσει στο πρόσωπό του την ταυτότητά της.Περισσότερα

Χουάν Κάρλος Ονέτι, Το πηγάδι, Εκδόσεις Μάγμα

Είναι ευχής έργον να έρχεται αντιμέτωπος ο εκάστοτε αναγνώστης με κείμενα όπως αυτό που επαληθεύουν όσα είχε πει ο Κάφκα σχετικά με τα βιβλία πως δηλαδή έχουμε ανάγκη από εκείνα τα βιβλία που πέφτουν σαν τσεκούρι στην παγωμένη θάλασσα της ψυχής μας. Μια τέτοια λειτουργία προσφέρει αυτό το τόσο αινιγματικό μα και τόσο γοητευτικό κείμενο ενός συγγραφέα με φιλοσοφικές αναζητήσεις, έναν ιδιαίτερα προβληματισμένο από την εποχή του συγγραφέα, όπου ειδικά στην χώρα του συνέβαιναν γεγονότα κομβικά στο πολιτικό και κοινωνικό στερέωμα. Το πηγάδι είναι μια πορεία αναζήτησης εκ μέρους του συγγραφέα που παλεύει να βρει απαντήσεις σε μια σειρά ερωτημάτων που τον απασχολούν. Και βέβαια βάζει τον άνθρωπο στο επίκεντρο ώστε να διεισδύσει στην άστατη και δυσερμήνευτη ψυχική του κατάσταση. Κεντρικό πρόσωπο είναι ο Ελάδιο Λινασέρο, το άλλο πρόσωπο του Ονέτι ως φαίνεται, μια παράδοση που βρίσκουμε ιδιαίτερα στον Φερνάντο Πεσσόα από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ο οποίος και εκείνος εφευρίσκει χαρακτήρες που τον εκπροσωπούν. Περισσότερα

Ένα πρώιμο και έμμεσο οικολογικό μανιφέστο που μιλά στο σήμερα (Jean Giono, Ο άντρας που φύτευε δέντρα, Εκδόσεις Άγρα)

Σε μια εποχή που ο κόσμος αποσυντίθεται, που η φύση δέχεται πλήγματα ανεπανόρθωτα και πληγώνεται καθημερινά και ποικιλοτρόπως από τον κυριότερο εχθρό της τον άνθρωπο, κείμενα όπως αυτό έρχονται να μας θυμίσουν πως ο άνθρωπος είναι πάλι αυτός που μπορεί να σώσει την παρτίδα του παιχνιδιού. Δυστυχώς βέβαια, οι λίγοι προσπαθούν να σώσουν ό,τι οι πολλοί με μανία καταστρέφουν. Φωτιές, πλημμύρες, καταστροφές στο αστικό και δασικό περιβάλλον, μόλυνση και ρύπανση, εξαφάνιση ζώων και άλλες αιτίες μας κρατούν ελάχιστα αισιόδοξους για το μέλλον αυτού του πλανήτη. Όχι όμως και ο άντρας του Ζιονό που με πίστη και αφοσίωση φύτευε δέντρα θέτοντας εαυτόν στην υπηρεσία του “σπιτιού” του που λέγεται φύση.Περισσότερα