Ο Κροκόδειλος γραμμένος το 1865 είναι ένα πολύ αντιπροσωπευτικό δείγμα ενός καυστικού χρονογράφου Ντοστογιέφσκι μέσα από το οποίο ξεπηδάνε παραπομπές και συνδετικοί κρίκοι με τα μεγάλα του μυθιστορήματα που τον εδραίωσαν ως τον αφηγητή της ανθρώπινης ψυχής. Από τους πιο πολυδιαβασμένους αλλά παράλληλα και από τους πιο αμφιλεγόμενους ακόμα και σήμερα, σε αυτό το διήγημα προκαλεί τους σύγχρονούς του να αναλογισθούν τα σφάλματά τους, να συλλογισθούν τον ρόλο τους στην κοινωνία, να αποδράσουν από το ψέμα που κρύβεται μέσα τους και να δουν την διάφανη αλήθεια. Ιστορίες όπως αυτή είναι διδακτικές για την αλλοφροσύνη των ανθρώπων και την στενότητα του πνεύματός τους αλλά και λάβροι κατά των ανθρώπων που υπονόμευσαν τον ίδιο σε μία περίοδο πλούσιας παραγωγικής σκέψης από μέρους του.Περισσότερα
Joseph Roth, Ο τυφλός καθρέφτης, Εκδόσεις Κριτική
Πιστός στην ανάδειξη των αδυναμιών των ανθρώπινων σχέσεων καθώς και των συναισθημάτων που εκπορεύονται από αυτές, ο Γιόζεφ Ροτ σε όλα του τα μυθιστορήματα, τα διηγήματα καθώς και τις νουβέλες του, μας παρουσιάζει έναν ανθρώπινο χάρτη μέσα στον οποίο ενυπάρχουν έρωτας, πάθη, τρωτά σημεία και μάλιστα σε ένα περιβάλλον άστατο. Όπως και ο επιστήθιος φίλος του, ο Στέφαν Τσβάιχ, έτσι και εκείνος, στα καφέ που συχνάζουν και στους περιπάτους τους αφουγκράζονται τον παλμό της κοινωνίας και μας χαρίζουν μέσα από το λογοτεχνικό τους έργο πρόσωπα και εικόνες που έχουν ομοιότητες πολλές με εμάς, σχεδόν εκατό χρόνια αργότερα. Αυτό συμβαίνει διότι ο κόσμος και οι άνθρωποι δεν αλλάζουν, ακόμα και αν οι εποχές αλλάζουν με ραγδαίο ρυθμό.Περισσότερα
Βασιλική Ρούσκα, Ο διάλογος του ιερού και της τέχνης στην ποιητική του Van Gogh, Εκδόσεις Αρμός
“Για να ζωγραφίσεις τη ζωή, πρέπει να καταλαβαίνεις όχι μόνο την ανατομία, αλλά και το πως νιώθουν και τι σκέφτονται οι άνθρωποι για τον κόσμο όπου ζουν. Ο ζωγράφος που κατέχει μόνο την τεχνική του και τίποτε άλλο, θα καταλήξει ένας πολύ επιφανειακός ζωγράφος” είχε πει κάποτε ένας μελετητής του Βαν Γκογκ. Φιλόσοφος της ζωής αλλά χτυπημένος από την τραγική του μοίρα, ο Ιπτάμενος Ολλανδός για να θυμηθούμε τον Βάγκνερ, κατάφερε στα λίγα χρόνια που έζησε να δημιουργήσει έναν μύθο αξεπέραστο γύρω από το όνομά του. Εν ζωή δεν επιβραβεύτηκε, δεν επιδοκιμάστηκε το έργο του, έφυγε με την πικρία της μη αναγνώρισης, έσβησε όμως με την πεποίθηση πως υπηρέτησε το πάθος του τόσο για τον άνθρωπο όσο και για την ζωγραφική.Περισσότερα
Richard Seaford, Διόνυσος, Εκδόσεις Καλέντη
Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν πολλούς λόγους να ανατρέξουν στην άνωθεν εξήγηση των όσων τους συνέβαιναν και έτσι έπλασαν τους θεούς, τους ημίθεους και όλες τις ιστορίες των μύθων, ιστοριών δηλαδή που οι άνθρωποι έχουν ανάγκη να αφηγούνται για να εξηγούν τα πολλές φορές ανεξήγητα και δυσερμήνευτα. Η ελληνική μυθολογία είναι “προϊόν” δύο βασικών λόγων που αξίζει να αναφερθούν. Ο πρώτος λόγος είναι πως οι αρχαίοι Έλληνες, όντας ένας λαός με πληθώρα εμπορικών συναλλαγών στην ευρύτερη περιοχή και πάντα ανοιχτοί και φιλικοί σε φροντίδα των ξένων επισκεπτών που έρχονταν σε διάφορες ελληνικές πόλεις ήρθαν σε επαφή με πολλούς λαούς κυρίως στην Μεσόγειο, την θάλασσα μας όπως συνηθίζει να λέγεται. Αφενός λοιπόν επηρεασμένοι από τα ταξίδια τους ίσως να γνώρισαν την πανίσχυρη μυθολογία των αρχαίων Αιγυπτίων και να άντλησαν από εκεί στοιχεία για το “χτίσιμο” ενός δικού τους μυθικού κόσμου όπως εμείς τον γνωρίζουμε σήμερα μέσα από τα βιβλία και θαμπωνόμαστε από την ομορφιά του.Περισσότερα
Ζάουμε Καμπρέ, Μας καταβροχθίζει η φωτιά, Εκδόσεις Πόλις
Ο συγγραφέας του Confiteor, το οποίο και αποτελεί το βιβλίο μέσω του οποίου τον γνωρίσαμε χάρη και πάλι στις εκδόσεις Πόλις, επανέρχεται ενώπιόν μας με ένα εκκεντρικό και ιδιαίτερο μυθιστόρημα, ένα μυθιστόρημα σχεδόν παραμυθένιο που όμως χαρακτηρίζεται και από ένα έντονο στοιχείο που αγγίζει το μεταφυσικό. Η αγάπη του Καμπρέ για το βιβλίο και τη λογοτεχνία εν γένει αποκαλύπτεται εδώ σε όλο της το φάσμα, σε όλο της το μεγαλείο καθώς αυτό που πετυχαίνει μέσω του βιβλίου είναι να εντάξει τον αναγνώστη στο δικό του πλέγμα ενδιαφερόντων και να τον κάνει κοινωνό μέσα από τις αναφορές του σε σημαντικά βιβλία, σε βιβλία αναφοράς που άφησαν ανεξίτηλα το στίγμα τους στην παγκόσμια λογοτεχνία. Χωράνε εδώ τόσο ο Τόμας Μαν, ο Γκυστάβ Φλωμπέρ, ο Μπόρις Πάστερνακ και αυτό γιατί ο πρωταγωνιστής του, ως καθηγητής λογοτεχνίας που είναι, διαβάζει ακατάπαυστα και με ζήλο, αυτό είναι το ασίγαστο πάθος του.Περισσότερα
Elizabeth Von Arnim, Μαγεμένος Απρίλης, Εκδόσεις Ποταμός
Το εξώφυλλο αυτού του τόσο ιμπρεσιονιστικού ως προς το περιεχόμενο βιβλίου δεν είναι άλλο από τον πίνακα του Edouard Vuillard, ενός ύστερου μετεμπρεσιονιστή που συνέχισε την παράδοση των Μονέ, Μανέ, Κορό, Βαν Γκογκ και χάρισε στην τέχνη υπέροχα τοπία σαν και αυτό. Δεν θα μπορούσε να βρεθεί ιδανικότερος πίνακας για να περιγράψει το υπέροχο κείμενο της σπουδαίας συγγραφέως Φον Άρνιμ, ένα κείμενο που παρουσιάζει τη ζωή στην ιταλική ύπαιθρο όπου οι κ. Γουίλκινς, Φίσερ απολαμβάνουν έναν άλλο Απρίλη, μαγεμένο και ονειρεμένο μακριά από το πολύβουο, ομιχλώδες και καταθλιπτικό Λονδίνο. Η ιστορία εκτυλίσσεται κατά τη διάρκεια του πολύ δύσκολου μεσοπολέμου, τότε που όλα θύμιζαν ειρήνη και γαλήνη και όμως θα ακολουθούσε προς το τέλος της δεκαετίας μια τραγική στροφή προς το τέλος της ευδαιμονίας και την αρχή ενός παρατεταμένου εφιάλτη.Περισσότερα
Αντόν Τσέχωφ, Ο θάλαμος νούμερο 6, Εκδόσεις Ερατώ
“Αν ένα βιβλίο δεν μας συγκλονίζει όπως ένα χτύπημα στο κρανίο, για ποιον λόγο να το διαβάσουμε;” είχε δηλώσει πολύ εύστοχα ο Κάφκα. Ο εμβληματικός Τσέχωφ, που με τα γραπτά του, τα λογοτεχνικά καθώς και τα θεατρικά, σημάδεψε την λογοτεχνική ιστορία σε παγκόσμιο επίπεδο, για μια ακόμα φορά μας συγκλονίζει συθέμελα και μας συγκινεί από την κορφή ως τα νύχια. Ανήκει σε εκείνους που έχουν το μοναδικό τρόπο να μας ταρακουνάει με τα κοινωνικά του μηνύματα, τα οποία μας διαπερνάνε σαν ηλεκτρικό ρεύμα. Ο Κάφκα μάλλον σε τέτοιους συγγραφείς αναφερόταν με τα περίφημα ρητά του, σε συγγραφείς όπως ο Τσέχωφ, ο Τολστόι, ο Ντοστογιέφσκι, ο Γκόγκολ και σε άλλους που με την γραφή τους έσπαγαν το παγόβουνο της μετριότητας.Περισσότερα
John Merriman, Ιστορία της Νεότερης Ευρώπης από την Αναγέννηση μέχρι σήμερα, Εκδόσεις Πεδίο
Η Ευρώπη διαφέρει από τις άλλες ηπείρους γιατί περικλείει τόσους και τόσους αιώνες ιστορίας και επιτευγμάτων, φιλοσόφων, πολιτικών, διανοούμενων που μέσα στους αιώνες άλλαξαν την ιστορία της και την κατέστησαν πρωταγωνίστρια και παράδειγμα προς μίμηση. Έχει μείνει εξάλλου ο όρος ‘δυτικός κόσμος’ που περιλαμβάνει κατά κύριο λόγο την Ευρώπη, αυτήν που όπου και αν την περπατήσεις από Βορρά προς Νότο και από Ανατολή προς Δύση έχει άρωμα ιστορίας που διαρκώς αναδύεται. Η Ευρώπη είναι οι δρόμοι της, τα σοκάκια των πόλεών της, τα σεβαστά μνημεία της που έχουν την σφραγίδα του χρόνου και είναι συνυφασμένα με το βιογραφικό των ανθρώπων.Περισσότερα
Hannah Kent, Λατρεία, Εκδόσεις Ίκαρος
Η μηχανή του χρόνου της Χάνα Κεντ, αυτή η σπουδαία μηχανή που μας έχει χαρίσει μέσω των εκδόσεων Ίκαρος τόσα σπουδαία μυθιστορήματα, μας πηγαίνει για μια ακόμα φορά πίσω στο παρελθόν για να μας αφηγηθεί τα όσα συμβαίνουν σε μια περίοδο ιδιαίτερα ευμετάβλητη. Παρακολουθούμε την παράλληλη πορεία της Χάνε και της Τέα, οι οποίες θα σμίξουν υπό ιδιαίτερες συνθήκες και εκεί είναι που γεννιέται μια σχέση αίματος, μια σχέση που παραπέμπει και σε μυθικά πρότυπα του παρελθόντος. Η Κεντ έχει αυτό το χάρισμα να αφηγείται πρόσωπα και ιστορίες ανθρώπων σαν να τις έχει ζήσει, σαν αυτά τα πρόσωπα να ήταν συγγενείς της ή πρόγονοί της. Η μαγεία της γραφής λοιπόν μας παρασέρνει και πάλι να βυθιστούμε με ευχάριστο τρόπο στο υποβρύχιο μιας σχεδόν κινηματογραφικής παραγωγής.Περισσότερα
Φιόντορ Ντοστογιέφσκι, Το όνειρο ενός γελοίου ανθρώπου, Εκδόσεις Ροές
Ταπεινός και καταφρονεμένος, αιώνιος σύζυγος, αδερφός του εαυτού του, έφηβος που πέρασε την ζωή του μέσα σε λευκές νύχτες, αυτός είναι ο Φιόντορ Ντοστογιέφσκι. Είναι και η ενσάρκωση του ανθρώπου που πάσχισε να βρει τα βήματά του, να ξεφύγει από το σκοτάδι του και να ξεφύγει από τα χτυπήματα μίας ζωής που δεν του χάρισε τίποτα. Μία ταλαιπωρημένη ψυχή που με την ευαισθησία του και την ανήσυχη ζωή του κατάφερε σαν ένας άλλος Βαν Γκογκ να μετουσιώσει την οδύνη του σε έργο, ένας Χριστός της καθημερινότητας μέσα σε μία κοινωνία που δεν έχει κατανόηση και χώρο για το διαφορετικό. Σε αυτό το περιβάλλον μεγαλούργησε, η φωνή του μίλησε και σε αυτό το βιβλίο που είναι ένα πραγματικό διαμάντι, αν αναλογιστεί κανείς πως ερμηνεύει και αναλύει την ψυχοσύνθεσή μίας ύπαρξης που μέσα στις υπόγειες διαβάσεις και στις κατακόμβες της σκέψης του γέννησε ελπίδα και αναγέννηση.Περισσότερα
Νικολάι Γκόγκολ, Η μύτη, Εκδόσεις Ερατώ
«Ο Ν.Β. Γκόγκολ για πολύ καιρό δεν συμφωνούσε με την έκδοση αυτού του κωμικού έργου, όμως εμείς βρήκαμε σε αυτό τόσα πολλά απροσδόκητα, φανταστικά, εύθυμα και πρωτότυπα στοιχεία, ώστε τον πείσαμε να μας επιτρέψει να μοιραστούμε με τους αναγνώστες μας την ευχαρίστηση, που μας έδωσε το χειρόγραφό του». Αυτά αναφέρει ο δάσκαλος και προστάτης του Γκόγκολ, Αλεξαντρ Πούσκιν, στο επίμετρο του παρόντος διηγήματος, ενός διηγήματος που κινείται μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας, φάρσας και αλήθειας, κωμωδίας και δράματος.Περισσότερα
Θανάσης Διαμαντόπουλος, Η Δίκη των Έξι, Εκδόσεις Πατάκη
Η ιστορία μας ως χώρα είναι εμποτισμένη ευτυχώς από μεγάλες στιγμές και από συνταρακτικές νίκες, από γεγονότα με δόξα και υπερηφάνεια. Η ιστορία μας ωστόσο έχει σημαδευτεί από περιόδους έντονου διχασμού και από εσωτερικές διαμάχες που μας οδήγησαν δια μέσου των χιλιετιών και των αιώνων σε ολέθριες καταστροφές και απώλειες. Μία από αυτές τις περιόδους είναι και εκείνη προ του Α’ Παγκοσμίου πολέμου και του μεσοπολέμου με την αιματηρή Μικρασιατική καταστροφή να είναι πρωταγωνίστρια. Τότε, ένα μεγάλο κομμάτι του ελληνισμού ξεριζώθηκε από την γη που κατοικούσε για δύο χιλιετίες. Αυτή η καταστροφή ήταν που οδήγησε στη Δίκη των Έξι, την οποία και πραγματεύεται εδώ ο σπουδαίος επιστήμονας Θανάσης Διαμαντόπουλος. Πρόκειται αναμφίβολα για μια πολύ σπουδαία μελέτη, ένα πόνημα που αξίζει να διαβάσει κάθε Ελληνίδα και κάθε Έλληνας γιατί ως γνωστόν μέσα από την ιστορία μας μαθαίνουμε και γινόμαστε καλύτεροι.Περισσότερα