“Υπέφερα πολύ. Τα βασανιστήρια τα νιώθεις, τα αισθάνεσαι βαθιά. Πρώτα είναι η αίσθηση του πνιγμού, εκεί, μέσα στο βρόμικο νερό – βρόμικο επειδή είναι γεμάτο ακαθαρσίες, κόπρανα, ούρα, τέτοιες βρομιές -, κι εκεί πιστεύεις ότι είσαι τελειωμένος με κάθε τρόπο. Είναι σαν να σου σπάει το ηθικό. Αυτή είναι η αίσθηση που σου δημιουργείται. Ένα τσάκισμα της συνείδησης. Κι έπειτα, με τις ηλεκτρικές εκκενώσεις, εκεί πια δεν τις αντέχεις. Υπάρχουν άνθρωποι που με μια εκκένωση μένουν στον τόπο” είναι τα λόγια του Μπαρτόλο, του πρωταγωνιστή επαναστάτη της Παραγουάης, αυτού που μια ολόκληρη ζωή την αφιέρωσε στην ρήξη με ένα καθεστώς καταπίεσης και πολιτικής απάτης, αυτού που με όπλο την γενναιότητά του και το θάρρος του έδωσε αγώνα με συνέπεια και επιμονή για να επαναφέρει την δημοκρατία στην χώρα του.Περισσότερα
Το χρονικό των αναμνήσεων ως οδηγός έμπνευσης: Η περίπτωση του Ιουλίου Βερν και του Τόμας Γουλφ
Δύο συγγραφείς από διαφορετικές λογοτεχνικές σχολές, προερχόμενοι από εντελώς διαφορετικές χώρες οι οποίοι και έζησαν σε εντελώς διαφορετικές χρονικές περιόδους, ο ένας στον 19ο αιώνα, ο άλλος στον 20ο. Και όμως τους ενώνει μια κοινή συνισταμένη που λέγεται χρονικό αναμνήσεων ενόψει προαναγγελθέντων έργων, για να θυμηθούμε και τον Μάρκες. Τόσο ο Ιούλιος Βερν όσο και ο Τόμας Γουλφ, μας αφηγούνται σε αυτά τα δύο υπέροχα εκδοτικά αριστουργήματα των εκδόσεων Στιγμός όσα οι ίδιοι βίωσαν και κατέγραψαν ως σημειώσεις/αφηγήσεις. Συγχαρητήρια αξίζουν στους δύο μεταφραστές Μαρία Παπαδήμα και Γιάννη Λειβαδά για το μεράκι της μετάφρασης και τους ευχαριστούμε για αυτό. Σε αυτά λοιπόν τα βιβλία ξετυλίγουν το κουβάρι των αναμνήσεών τους σε σχέση με τα έργα, τα οποία και άφησαν το στίγμα τους στην παγκόσμια λογοτεχνία. Έργα όπως τα Τέκνα του πλοιάρχου Γκραντ ή ο Δεκαπενταετής πλοίαρχος από την μία και το Γύρνα πίσω άγγελε μου καθώς και το μεγαλειώδες Περί χρόνου και ποταμού είναι στο επίκεντρο της ανάλυσης από τους ίδιους τους δημιουργούς τους.Περισσότερα
Ocean Vuong, Στη γη είμαστε πρόσκαιρα υπέροχοι, Εκδόσεις Gutenberg
Γράφει ο σπουδαίος Αμερικανός συγγραφέας του Περί χρόνου και ποταμού Τόμας Γουλφ σχετικά με το ζήτημα ‘συγγραφή’ που πάντα τον απασχολούσε όσο έγραφε τα αριστουργηματικά του βιβλία: “…είναι πεποίθησή μου πως όλα τα σοβαρά έργα τέχνης οφείλουν να είναι στη βάση τους αυτοβιογραφικά και πως ο άνθρωπος πρέπει να χρησιμοποιήσει υλικό και εμπειρία από τη δική του εάν πρόκειται να δημιουργήσει κάτι που θα έχει πραγματική αξία”. Όσα γράφει με τόσο γλαφυρό τρόπο ο Γουλφ βρίσκουν τον καθρέφτη τους σε όσα μας αφηγείται με τόση ωμότητα αλλά και αλήθεια ο Βουόνγκ σε αυτό το ιδιαίτερα λυρικό και ποιητικό βιβλίο μιας και την ίδια εποχή που κυκλοφορεί αυτό το βιβλίο, εκδόθηκαν από τις εκδόσεις Gutenberg και πάλι και τα ποιήματά του με τίτλο Νυχτερινός ουρανός με τραύματα εξόδου.Περισσότερα
Κάρολος Μπωντλαίρ, Η μελαγχολία του Παρισιού, Εκδόσεις Bibliotheque
“Ο ήλιος είχε πέσει. Η νύχτα όλο επισημότητα είχε πάρει τη θέση της. Τα παιδιά χώρισαν πηγαίνοντας το καθένα, χωρίς να το γνωρίζουν, κατά τις συνθήκες και κατά το τυχαίο, να ωριμάσουν το πεπρωμένο τους, να σκανδαλίσουν τους πλησίον τους και να προχωρήσουν προς τη δόξα ή προς την ατίμωση”. Αυτά λέγονται δια στόματος ενός καταραμένου ποιητή, ενός περιπλανώμενου παρατηρητή των ανθρώπων, ενός ιμπρεσιονιστή ποιητή που καταθέτει την ψυχή του στο χαρτί για να μεταφέρει συναισθήματα, εικόνες και στιγμές. Αυτά τα κείμενα ανήκουν στην εμπνευσμένη σειρά μικρά πεζά, τα οποία ο ίδιος γράφει έχοντας στον νου του χίλιες και μία σκέψεις που του πλημμυρίζουν το μυαλό.Περισσότερα
Φιοντόρ Μ. Ντοστογιέφσκι, Λόγος για τον Πούσκιν, Εκδόσεις Αρμός
Δεν θα ήταν καθόλου υπερβολή να μνημονεύσουμε τον Πούσκιν ως τον Άγιο της ρωσικής λογοτεχνίας, γιατί δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός πως ο Ντοστογιέφσκι, αυτός ο μέγας των μεγάλων, αφιερώνει ένα ολόκληρο βιβλίο στο όνομα αυτού του μοναδικού συγγραφέα. Η μεγάλη ρωσική σχολή, μέλος της οποίας είναι και ο Πούσκιν, μέσα στην δραματικότητα και την διδαχή της έχει την ικανότητα να κρατάει το ενδιαφέρον αμείωτο εις το διηνεκές, όταν διαφαίνεται στο προσκήνιο πως η τραγική φιγούρα του ανθρώπου είναι αυτή που συνθλίβεται από την μικροπρέπεια, την μικροψυχία και την ιδιοτέλεια μέσα στον όλεθρο του πολέμου μεταξύ του καλού και του κακού. Γιατί πάντα η λογοτεχνία που έχει ως επίκεντρο την αδύναμη ανθρώπινη ψυχή και προσπαθεί να την ξεψαχνίσει, είναι αυτή τελικά που θορυβεί την εποχή της και μένει στα ράφια της ιστορίας, όχι σκονισμένη αλλά καθαρή και κρυστάλλινη.Περισσότερα
Αλμπέρτο Μοράβια, Ο άνθρωπος που κοιτάζει, Εκδόσεις Οξύ
Άκουσα κάποια στιγμή μία ενδιαφέρουσα και πολύ εύστοχη άποψη από έναν Έλληνα τραγουδοποιό πως τα τραγούδια γράφουν τραγούδια. Tο ίδιο θαρρώ συμβαίνει και με τα βιβλία, όλη η ιστορία της λογοτεχνίας αποδεικνύει πως συγγραφείς διαβάζουν και μελετούν παρά το γεγονός πως γράφουν τα αριστουργήματά τους. Ο μοναδικός Φλωμπέρ για παράδειγμα, όπως αναφέρει ο Νίτσε, διάβασε 2000 βιβλία ενώ έγραφε τα εμπνευσμένα βιβλία του. Όλη αυτή η θεωρία είναι βάσιμη και αυτό επιβεβαιώνεται για μία ακόμα φορά καθώς ο Άνθρωπος που κοιτάζει, σύμφωνα και με τον Τζόρτζιο Καβαλίνι που έχει γράψει την υπέροχη και εμπεριστατωμένη εισαγωγή, είναι εμπνευσμένο από τον Άνθρωπο που γελά, το κορυφαίο αυτό μυθιστόρημα του Βίκτωρ Ουγκό.Περισσότερα
Alexis Ragougneau, Opus 77, Εκδόσεις Πλέθρον
Μουσική, αυτή η μοναδική έκφανση της έκφρασης, το αποτύπωμα του ανθρώπου στη γη, ο ήχος που χαρίζει η φύση και εμείς την εξελίσσουμε μέσω των μουσικών οργάνων, η μελωδία της μουσικής είναι ο τρόπος να εκφράσει ο άνθρωπος πλήθος συναισθημάτων, αγωνιών, ενδόμυχων σκέψεων, όλος αυτός ο κόσμος είναι ένα δώρο του Θεού στον άνθρωπο που χρόνια τώρα καταφεύγει σε αυτό για να κατευνάσει πάθη και να μιλήσει για χαρές και λύπες. Ο Γάλλος συγγραφέας Ragougneau γράφει μία ιστορία ιδιαίτερα συγκινητική που θυμίζει κινηματογραφική ταινία καθώς το βιολί και ο βιολιστής είναι εδώ οι απόλυτοι πρωταγωνιστές, όπως πρωταγωνιστές είναι το πάθος, ο ζήλος, η αγωνία, η ανησυχία, οι στιγμές ταραχής πριν από την εμφάνιση μπροστά σε ένα πλήθος που είναι έτοιμο για όλα, είτε να σε αποθεώσει είτε και για να σε αποκαθηλώσει. Αυτός ο φόβος του κάθε δημιουργού είναι μοναδικός, είναι ένα συναίσθημα μοναδικό που μόνο εκείνος καταλαβαίνει και μόνο εκείνος μπορεί να διαχειριστεί.Περισσότερα
Στέφαν Τσβάιχ, Επικίνδυνη συμπόνια, Εκδόσεις Αγγελάκη
Ο λογοτεχνικός περίπατος στον κήπο των συναισθημάτων και των συγκινήσεων έρχονται να κλονίσουν τον άνθρωπο του σήμερα, ακόμα και αν ο Zweig (Τσβάιχ) μιλάει για τον άνθρωπο του χθες. Είναι ανατριχιαστικά ευφυής ο τρόπος που χτυπάει το κουδούνι της ευαισθησίας μας σε μία ιστορία καθαρά μυθοπλαστική αλλά εμφανέστατα αληθοφανή. Εξάλλου, η αγάπη και ο πόνος είναι επικίνδυνα νοήματα και αν δεν βουτήξει κάποιος σε αυτά, τότε δεν έχει ζήσει.Περισσότερα
Merlin Holland, Συζητώντας με τον Όσκαρ Ουάιλντ, Εκδόσεις Διόπτρα
Πριν από τρία χρόνια κυκλοφόρησε μια ταινία που αφορούσε στη ζωή του περίφημου Ιρλανδού πρίγκιπα που τόσο άδικα διασύρθηκε στην εποχή του, του οποίου το έργο δεν εκτιμήθηκε όσο έπρεπε, του οποίου η λογοτεχνική αξία καταβαραθρώθηκε υπό την σκέπη των ομοφυλοφιλικών του τάσεων. Αυτός ο κορυφαίος παραμυθάς που έγραψε ενήλικες ιστορίες με την ψυχή ενός παιδιού βρήκε καταφύγιο στην Γαλλία για να μπορέσει να ζήσει μακριά από συκοφαντίες και χυδαιολογίες. Αυτή η ταινία με τίτλο The prince είναι μία πρώτης τάξεως ευκαιρία να ξαναγνωρίσουμε αυτόν τον μεγαλειώδη δημιουργό που ναι μεν είχε πάθη και έκανε λάθη παρασυρμένος από αυτά, όπως όλοι οι άνθρωποι εξάλλου, αλλά το έργο του είναι εξέχον και ο ίδιος ανήκει στους επιφανέστερους συγγραφείς όλων των εποχών.Περισσότερα
Goethe, Φάουστ. Μια τραγωδία, Εκδόσεις Κείμενα
“Αχ, σπούδασα φιλοσοφία/ιατρική και νομική/και δυστυχώς θεολογία/με επιμέλεια μοναδική./Και να ‘μαι τώρα, παρά το ζήλο, μωρός, της οξιάς το ξύλο”. Αυτά είναι τα πρώτα λόγια του Φάουστ από την πρώτη πράξη του οικουμενικού και διαχρονικού αυτού έργου, ενός έργου που συνεχίζει την παράδοση που άνοιξε ο Όμηρος, ύστερα ο Βοκάκιος και κατόπιν ο Δάντης με την Θεία Κωμωδία του. Και αυτό γιατί δεν πρόκειται για ένα απλό έργο, εδώ ο αναγνώστης εισέρχεται σε ένα μεγαλειώδες σύγγραμμα που εμπεριέχει και εγκιβωτίζει έννοιες και σκέψεις που απασχόλησαν την δυτική σκέψη από τον Μεσαίωνα μέχρι και τους νεότερους χρόνους και σαφώς μέχρι σήμερα. Ο Γκαίτε κεφαλαιοποιεί όσα διάβασε και μελέτησε εις βάθος, όπως έλεγε και ο Νίτσε για τον Φλωμπέρ δηλαδή, ο τελευταίος διάβασε 2000 βιβλία πριν καταλήξει να συγκεντρώσει τα συμπεράσματα των αναγνώσεών του στα γραπτά του και στα μυθιστορήματά του.Περισσότερα
Γιόκο Ογκάουα, Η αστυνομία της μνήμης, Εκδόσεις Πατάκη
Πώς θα ήταν ένας κόσμος όπου θα ήμασταν υποχρεωμένοι να ξεχνάμε ό,τι μας ευχαριστεί να θυμόμαστε και πώς θα αντιμετωπίζαμε αλήθεια το ενδεχόμενο οι καταγεγραμμένες αναμνήσεις μας, τα λόγια μας και οι λέξεις μας να μην μπορούν να ειπωθούν γιατί τότε θα έβρισκαν τους διώκτες τους και δεν θα ήμασταν σε θέση παρά να τις φυγαδεύουμε σε καταφύγια μνήμης; Πώς θα μπορούσαμε να κρύβουμε τα βιβλία μας, τις σημειώσεις μας, τα γραπτά μας, ό,τι παραγωγή λόγου λαμβάνει χώρα; Αυτόν τον φτωχό σε γνώση και μνήμη κόσμο παρουσιάζει η αγαπημένη από βιβλία όπως Ο παράμεσος ή το Ξενοδοχείο Ίρις Γιόκο Ογκάουα. Δεν είναι ένα καινούργιο θέμα αυτό με το οποίο καταπιάνεται η συγγραφέας ούτε αποτελεί κάτι εντελώς πρωτότυπο.Περισσότερα
Arthur Schopenhauer, Ο κόσμος ως βούληση και παράσταση Μέρος Α’ βιβλία Α’ και Β’, Εκδόσεις Ροές
Μπορεί κανείς να μιλήσει για εκδοτικό γεγονός δίχως να είναι υπερβολικός. Πρόκειται για ένα μεγαλειώδες έργο που εκδίδεται για ακόμα μια φορά στα ελληνικά αλλά με νέα μετάφραση, πλήρεις σημειώσεις, με σχόλια και επίμετρο που έχει επιμεληθεί ο Δημήτρης Υφαντής, ο οποίος μαζί με την Βάλια Κακοσίμου ανέλαβαν και το τεράστιο έργο της μετάφρασης. Πιστές στο έργο τους και την προσφορά τους, οι εκδόσεις Ροές χαρίζουν στο ελληνικό κοινό αυτό το σπουδαίο πόνημα του Γερμανού φιλοσόφου και όταν λέω χαρίζουν το εννοώ, γιατί τέτοια έργα είναι ανεκτίμητα και άρα η τιμή εδώ είναι καθαρά ενδεικτική. Διαβάζοντας, ή μάλλον καλύτερα μελετώντας, ένα τέτοιο έργο μένεις ως αναγνώστης ενεός μπροστά στο στοχαστικό θαύμα που ξεδιπλώνεται και είναι μόνο η αρχή καθώς θα ακολουθήσουν σύντομα και τα υπόλοιπα μέρη σε σκληρόδετες εκδόσεις που οφείλουν να κοσμούν κάθε βιβλιοθήκη.Περισσότερα