Δημοσιεύτηκε στισ

Μαθαίνοντας για τον Ισπανικό εμφύλιο μέσα από την λογοτεχνία

Ο Ισπανικός Εμφύλιος πόλεμος ξεκίνησε στις 17 Ιουλίου 1936 και ολοκληρώθηκε με την επικράτηση του δικτάτορα Στρατηγού Φρανσίσκο Φράνκο την 1 Απριλίου 1939. Πρόκειται για έναν πόλεμο σημαδιακό και καθόλα αιματηρό, έναν ολέθριο πόλεμο ο οποίος άναψε το φυτίλι για το ξέσπασμα του Δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου, όπως τουλάχιστον αναφέρουν οι μελετητές. Είναι ο πόλεμος που κόστισε συνολικά τη ζωή σε περίπου 500000 ανθρώπους, που διέλυσε την πόλη Γκουέρνικα και αφάνισε χωρίς λόγο 250000 αμάχους, είναι ο πόλεμος που ανέδειξε τον στρατηγό Φράνκο ως κυρίαρχη μορφή της ισπανικής πολιτικής σκηνής των επόμενων δεκαετιών βυθίζοντας τη χώρα στην ανελευθερία και την καταστρατήγηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Είναι ο πόλεμος που στηρίχτηκε καθολικά από το ναζιστικό μέτωπο κυρίως με πρωταγωνιστές το Χιτλερικό μόρφωμα και το Μουσολινικό καθεστώς. Είναι όμως και ο πόλεμος της αντίστασης των Δημοκρατικών και άλλων δυνάμεων απέναντι στον φασισμό που εδραιωνόταν σαν μάστιγα στη χώρα.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Διαβάζοντας φιλοσοφία τρέφουμε τη σκέψη μας και την ψυχή μας

Πολλές φορές θεωρούμε τη φιλοσοφία ως ένα στοιχείο πολυτέλειας, κάτι όχι και τόσο άμεσα αναγκαίο στην καθημερινότητά μας, χανόμαστε στα πιο απλά πράγματα και αναζητούμε λύσεις υλικές που θα μας βγάλουν από το αδιέξοδο ενός συναισθηματικού κενού ή μιας αποτυχίας. Έχουμε κατά νου τη φιλοσοφία ως κάτι παντελώς θεωρητικό που το προσπερνάμε γιατί η ουσία βρίσκεται αλλού, στα πιο άμεσα και απτά. “Η φιλοσοφία μου χάρισε την ετοιμότητα να αντιμετωπίσω οποιαδήποτε στροφή της μοίρας” θα μας πει ο Διογένης ο Κυνικός και πόσο δίκιο έχει. Διαβάζοντας κλασικούς και σύγχρονους φιλοσόφους δεν κερδίζουμε απλά την επαφή με ένα βιβλίο, ερχόμαστε σε επαφή με μια ολόκληρη κοσμοθεωρία για το πώς κινούμαστε, τι σκεφτόμαστε, πώς αντιδρούμε σε δυσκολίες και προβλήματα που εμφανίζονται.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Ιστορία, το απαραίτητο όχημα για την κατανόηση του κόσμου

“Φως της αλήθειας, μάρτυρας των καιρών, δάσκαλος της ζωής είναι η Ιστορία” είχε γράψει ο Κικέρων. Πράγματι η ιστορία όπως και η τέχνη είναι το πέρασμα του ανθρώπου από τη γη, είναι η απόδειξη της ίδιας του της ύπαρξης, των λαθών του αλλά και των επιτευγμάτων του. Τα πρόσωπα της Ιστορίας είναι συνυφασμένα με τις τύχες των λαών, πρόσωπα που άλλαξαν προς το καλύτερο ή προς το χειρότερο τον ρου της ιστορίας και τον επηρέασαν καίρια με τις σωστές ή λανθασμένες αποφάσεις της. Η ιστορία μας διδάσκει και μας θυμίζει πώς να αποφεύγουμε τα λάθη του παρελθόντος, πολλές φορές όμως μας θυμίζει και το πόσο τρωτοί είμαστε, πόσο εύθραυστοι είμαστε, πόσο αδύναμοι είμαστε. Η Ιστορία είναι όμως και αμείλικτη και διορθωτική πολλές φορές, τοποθετεί τα πράγματα στη θέση τους και φέρνει στο προσκήνιο όλα εκείνα που κάποιος θα ήθελε να μείνουν εν κρυπτώ. Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Ο κόσμος των βιβλίων στη μεγάλη οθόνη

Πολύ συχνά τα βιβλία περιγράφονται ως μέσο ταξιδιού σε τόπους μακρινούς, υπαρκτούς ή φανταστικούς, παλιούς σύγχρονους ή μελλοντικούς. Φυσικά, τα ταξίδια πάντα μας γεμίζουν με όμορφες, πολύχρωμες εικόνες που μας συντροφεύουν στις  γκρίζες στιγμές της καθημερινότητάς μας. Ο κινηματογράφος, λοιπόν, έρχεται να καλύψει το κενό ανάμεσα στις λέξεις και στα χρώματα, δίνοντας υπόσταση στις εικόνες που βρίσκονται στο μυαλό μας. Έτσι, οι χάρτινοι χαρακτήρες παίρνουν ζωή στο λευκό πανί του σινεμά και ζουν τις περιπέτειες που τόσες και τόσες φορές έχουμε διαβάσει. Η συνάντηση αυτή του βιβλίου και της έβδομης τέχνης παράγει πολύ συχνά εντυπωσιακά αποτελέσματα.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Βιβλίο: Αντίδοτο στην εποχή της ανεξέλεγκτης τεχνολογικής εισβολής

Αρκεί μια μέρα στο μετρό της Αθήνας για να κατανοήσει κάποιος πόσο το τεχνολογικό θαύμα έχει αποξενώσει τους ανθρώπους και τους έχει καταστήσει έρμαιά του και θύματά του. Πολλοί άνθρωποι – οι περισσότεροι και κυρίως οι νέοι – κολλημένοι σε μια οθόνη και εξαρτημένοι από αυτήν, να μη δίνουν σημασία τι συμβαίνει γύρω τους, άλλοι να παίζουν κάθε είδους παιχνίδια σαν μικρά ρομπότ που αδυνατούν να ξεκολλήσουν, άλλοι να “συνωστίζονται” κακήν κακώς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μήπως χάσουν, ακόμα και χωρίς παροχή δικτύου, κάποιο νέο από τον εικονικό κόσμο. Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Με τα φτερά της ποίησης για μια καλύτερη ζωή

ποιηση

Είναι κοινός τόπος πως έχουμε στο μυαλό μας την ποίηση ως ένα είδος αναγνώσματος δυσπρόσιτο και ξένο, πολλές φορές δυσνόητο, από το οποίο απομακρυνόμαστε γιατί δεν μας είναι οικείος χώρος. Δυστυχώς δεν έχουμε αγκαλιάσει την ποίηση όσο θα έπρεπε και δεν την έχουμε εντάξει στην καθημερινή μας ζωή ως κάτι απαραίτητο, ως κάτι προσοδοφόρο, ως ένα είδος δηλαδή που μπορεί να συμβάλλει στην προσωπική μας πνευματική και ψυχική ευεξία. Η ποίηση, η οποία εορτάζεται παγκοσμίως κάθε χρόνο τέτοια μέρα παράλληλα με την έλευση της εαρινής ισημερίας, είναι πραγματικά μία όαση τρυφερότητας, ένας τόπος επαφής με άλλους κόσμους μακρινούς και φανταστικούς, είναι η έξοδος διαφυγής από έναν κόσμο πολλές φορές πεζό και μίζερο. Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Πολιτική λογοτεχνία ή λογοτεχνική πολιτική; 19ος αιώνας

Οι ιδέες του Διαφωτισμού έδωσαν τη θέση τους στην αυτοκρατορία του Ναπολέοντα, στη μετέπειτα πτώση της και στη Βιομηχανική Επανάσταση. Όλες αυτές οι ραγδαίες πολιτικές αλλαγές επηρέασαν τη δομή και τις συνήθειες της κοινωνίας και αναμφίβολα άφησαν το στίγμα τους στη λογοτεχνία της εποχής. Ωστόσο, η δύναμη της λογοτεχνίας δεν αμφισβητήθηκε ποτέ και έτσι οδηγούμαστε στο ερώτημα αν οι εξελίξεις επηρεάζουν τους συγγραφείς ή αν τα βιβλία τους παίζουν ρόλο στη διαμόρφωση των εκάστοτε συνθηκών. Αυτή, βέβαια είναι μια ερώτηση που δεν θα βρει ποτέ απάντηση, αλλά δεν παύει να αποτελεί ενδιαφέρουσα ενασχόληση η μελέτη της σχέσης αυτής.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Πολιτική λογοτεχνία ή λογοτεχνική πολιτική;

πολιτική

Αποτελεί κοινό τόπο πως η λογοτεχνία έχει διττή φύση. Δεν αποτελεί μόνο μορφή καλλιτεχνικής έκφρασης αλλά και φορέα κοινωνικών και πολιτικών αντιλήψεων. Οι εκάστοτε ιστορικοί παράγοντες που επικρατούσαν σε μία χώρα ή σε μία χρονική περίοδο επηρέαζαν τους συγγραφείς και είχαν φανερό αντίκτυπο στα έργα τους, τα οποία φιλοδοξούσαν όχι μόνο να ασκήσουν μια γόνιμη κριτική στα πολιτικά πράγματα, αλλά και να επηρεάσουν τις εξελίξεις. Η τέχνη, και εν προκειμένω η λογοτεχνία, ως αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνίας, δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστη από τις ραγδαίες κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις, ούτε θα μπορούσε να μην εκφράσει τον αντίκτυπό τους στην καθημερινότητα των ανθρώπων.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Ο έρωτας στα χρόνια των ανθρώπων μέσα από 10 μυθιστορήματα

έρωτας

Έρως ανίκατε μάχαν έλεγαν οι Αρχαίοι Έλληνες και μάλλον είχαν δίκιο. Ο έρωτας, αυτός ο φτερωτός Θεός με τα βέλη του, δεν έχει πάψει να απασχολεί τους ανθρώπους, να τους αιχμαλωτίζει, να τους σαγηνεύει, να τους αναστατώνει, να τους προβληματίζει, να τους διχάζει, να τους εξουσιάζει καίρια με όλη του τη δύναμη και εκείνοι ανυπεράσπιστοι να λαβώνονται στο βωμό του. Οι λογοτέχνες βρίσκονται επίσης στο μεταίχμιο των ερωτικών εξάρσεων και εκφράζουν πάθη και φλογερά συναισθήματα έτσι όπως  τα ζουν και οι ίδιοι, ως γνήσιοι θνητοί και θύματά του. Οι ήρωες των βιβλίων που παρουσιάζονται εδώ είναι η τρανή απόδειξη πως ουδείς μπορεί να αντισταθεί στη μαγεία και τα δίχτυα του έρωτα. Καθίστανται ευάλωτοι και εύθραυστοι, τρωτοί και όμηροι, στέκονται ανήμποροι στις ερωτικές περιπτύξεις και οδηγούνται πολλές φορές σε ανήθικες συμπεριφορές ενώ βιώνουν την ερωτική περιπέτεια στα όριά τους.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

Η ομοφυλοφιλία στην τέχνη και τη λογοτεχνία: η γοητευτική τέχνη του να είσαι διαφορετικός

Wilde

“Να είσαι ο εαυτός σου, όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι” έγραφε ο καυστικός και φλεγματικός Ιρλανδός Όσκαρ Ουάιλντ επιχειρώντας να καυτηριάσει όλα όσα του συνέβαιναν. Είχε αποδεχτεί ανοιχτά την “αδυναμία” του και λειτουργούσε χωρίς να απαρνείται την ομοφυλοφιλία του, την οποία όμως και δεν αποκάλυπτε, δημόσια φοβούμενος την ίδια του τη ζωή και το μίσος των ανθρώπων. Σε αυτό το δραματικό μονοπάτι της άνισης μάχης με τα στερεότυπα της κοινωνίας πάλεψαν και άλλοι δημιουργοί όπως ο Άντυ Γουόρχολ, ο Φράνσις Μπέικον, ο Φρέντι Μέρκιουρι, ο δικός μας αλλά και οικουμενικός Κωνσταντίνος Καβάφης, ο μελαγχολικός Ναπολέων Λαπαθιώτης και τόσοι άλλοι. Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

5 βιβλία που ενέπνευσαν γνωστά τραγούδια του διεθνούς ρεπερτορίου

μουσικη

Η μουσική και η λογοτεχνία αποτελούν αστείρευτες τέχνες, καθώς τόσο τα ερεθίσματα και η έμπνευση, όσο και η ανάγκη του δημιουργού να εκφράζει σκέψεις και συναισθήματα και του κόσμου να αναγνωρίζει κομμάτια του εαυτού  του μέσα σε έργα τέχνης, δεν τελειώνουν ποτέ. Φυσικά, δεν παύει ποτέ και η μεταξύ τους αλληλεπίδραση. Πόσα και πόσα τραγούδια δε δανείστηκαν τα θέματά τους από αγαπημένα βιβλία; Άλλα χρησιμοποίησαν τους τίτλους τους, άλλα εμπνεύστηκαν από τις ιστορίες τους, ενώ άλλα περιέχουν αυτούσιες φράσεις τους. Τα παραδείγματα είναι, φυσικά, πάρα πολλά και δεν θα μπορούσαν να εξαντληθούν σε ένα μόνο άρθρο. Παρακάτω ακολουθούν μερικά βιβλία τα οποία σχετίζονται με δημοφιλή τραγούδια.Περισσότερα

Δημοσιεύτηκε στισ

5 σημαντικά βιβλία για να περάσουμε καλύτερα τις γιορτές

βιβλία

Το 2018 μας χαρίζει τις τελευταίες του πινελιές και περιμένουμε με χαρά να υποδεχτούμε το 2019. Λίγο όμως πριν κλείσει η αυλαία της χρονιάς που διανύουμε, ας αφιερώσουμε χρόνο για διάβασμα. Το βιβλίο είναι πάντα παρόν, το χρειαζόμαστε για να νιώθουμε καλύτερα, γιατί μπορεί και μας συντροφεύει. Δεν υπάρχει καλύτερη συγκυρία αυτές τις μέρες που απέχουμε για λίγο από την εργασία μας, από το να διαβάσουμε λίγο περισσότερο, να απολαύσουμε στιγμές χαλάρωσης με ένα βιβλίο στο χέρι, να γευτούμε τη χαρά της ανάγνωσης ανάμεσα σε γεύματα και δείπνα με συγγενείς και φίλους. Περισσότερα